Mühimme Defteri

Mühimme Defteri 

Kolektif 

Defterde yer alan hükümlerden kolayca anlaşılacağı gibi, divanda görüşülen içtimai ve iktisadi meseleler defterde ağırlık kazanmaktadır. Çeşitli eyaletlerden gelen şikayetler, yerinde görülmeyen davalar; mezra, miras, tımar ihtilafları; şekavet, zimmi hukuku, eyalet-sancak tevcihleri ve bu hususta çıkan problemler; Girit Seferi ile ilgili mühimmat, asker, kürekçi temini; esnaf arasındaki ihtilaflar, vergi meseleleri; taşradaki idarecilerden halkın şikayetleri, yabancı tüccarlar arasındaki anlaşmazlıklar gibi birçok içtimai, mali ve idari kararlara ait hükümler defterde yer almaktadır. Bu hükümlerin tetkiki 1646 senesinde Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu durumu ve sosyal hayatı aydınlatmaya, ayrıca müesseselerin işleyiş tarzı, idari ve hukuki prosedür hakkında fikir vermeye yardımcı olmaktadır.